انواع گازهاي مبرد کولر گازي
R22
R22 يکي از گازهاي فريوني است که در مبردها مورد استفاده قرار ميگيرد.
R22 نام ترکيب کلرودي فلورو متان ميباشد. HCFC-22 داراي پتانسيل نسبتا زيادي براي تخريب لايهي اوزون است مدتها است که اين ماده در انواع مختلف دستگاههاي خنک کنندهي هوا يا air condition ها و نيز در يخچالهاي سوپرمارکتها، بازارها و ...
ولي هم اکنون استفاده از چنين گازهايي در مبردهايي مانند يخچالها و کولرهاي گازي ممنوع شده و قرار است هيچ کشور توسعه يافتهاي چنين محصولاتي نه توليد و نه وارد و نه صادر کند، ولي متاسفانه و با وجود اين همه تذکرات کارشناسان امر، هنوز در ايران محصولاتي که از گازهاي R22 استفاده ميکنند، وجود دارد (بدليل ارزان و فراوان بودن) و به راحتي از مرزهاي کشور وارد ميشود.
R-407C
R407 مخلوط زئوتروپيک از 134a ،125 و HFC-32 ميباشد. از نظر خواص ترموديناميکي بسيار نزديک به R22 بوده با اين تفاوت که در هنگام تغيير فاز حدود 8 درجه فارنهايت تغيير دما ميدهد. اين مبرد مناسبترين گزينه براي جايگزيني R22 در سيستمهاي در حال کار موجود است. در سيستمهاي جديد نيز به طور محدود مورد استفاده قرار ميگيرد. بالا بودن مقدار تغيير دما در هنگام تغيير فاز استفاده از آن را به سيستمهاي DX و بعضي چيلرها محدود کرده است.
مبرد 407C يک ماده زئوتروپ است. زئوتروپها به مانند سيالات خالص در دماي ثابتي تبخير نميشوند و براي تبخير 407C محدوده 8 تا 10 درجهاي وجود دارد. بنابراين طراحي اواپراتورها بايد براي تقابل با اين اختلافها صورت گيرد. به عنوان مثال پمپهاي گرمايي با منشا آبي بايد به گونهاي طراحي شوند که اين «محدوده» دمايي موجب يخ زدن آب در اواپراتور نشود. البته شايد سنسورهاي سوپرهيت (فوق داغ) يا ساب کول (مادون سرد) دستگاه ها نيز به منظور تقابل با شرايط متفاوت خروجي و ورودي اواپراتور و کندانسور نياز به تعويض داشته باشند. شرايط گستره و محدوده دمايي در کندانسور موجب خواهد شد تا ساب کول در آن ناکافي باشد و در چنين مواردي احتمال ناپايداري عملکرد شير انبساط وجود خواهد داشت. تنظيمات کارکرد مرحلهاي فنهاي کندانسورها در تجهيزات هوا خنک بايد تغيير کنند (در مقايسه با تنظيمات HFCF-22) تا تفاوت دما و فشارهاي ايجاد شده در کندانسورها بر اثر محدوده دمايي را جبران نمايند.
اما در نهايت ميتوان گفت که مبرد R-407C خصوصيات بسيار مطلوب و منحصر به فردي دارد.
410A
يکي ديگر از مبردهاي بي خطر براي لايه ازن و محيط زيست R410A با ترکيبي از دو گاز (R32 (50% و ( R125 (50 ميباشد.اين مبرد داراي ظرفيت سرما سازي و خنک کنندگي بالايي است و قابليت انتقال حرارتي مطلوبي داشته و در مبدلهاي حرارتي کوچک نيز کاربرد فراوان دارد.
فشار چگالش مبرد HCFC-22 در دماي يکصد درجهي فارنهايت برابر psi196 است در حالي که در مورد 410A اين فشار به psi336 ميرسد. به همين دليل شايد مبرد 410A جايگزين مستقيم براي HCFC-22 به نظر نرسد. مهمترين علت آن برخورداري از خصوصيات بسيار نزديک به آزئوتروپها ميباشد که خطر تجزيه را از بين ميبرد. آزئوتروپها در شيمي به ترکيبات همجوش اطلاق ميگردد. مزيت ديگري که استفاده از اين مبرد در بر خواهد داشت اين است که مي توان اندازه تجهيزات و دستگاه ها را به دليل افزايش فشار، کوچک تر ساخت. اگرچه صرفه جويي حاصل از کوچکتر ساختن تجهيزات تهويه مطبوع شايد در برابر نياز به مواد مستحکم تر و ضخيم تر در بخشهايي از سيستم رنگ ببازد ولي در هر حال، صنايع مجبور نخواهند بود که طراحيهاي خود را کلا عوض کنند. آنها بايد سيستم توليد خود را تصحيح کنند تا طراحيهاي جديد وارد خطوط توليد شوند اما همين کار به سرمايهگذاري قابل توجهي نياز دارد.
برنده نهايي کدام مبرد خواهد بود؛ 407C يا 410A؟
به نظر ميرسد که نتوان يک مبرد واحد مناسب براي کليه کاربردها يافت ولي با توجه به تجربيات عملي و نتايج تحقيقات ميتوان گفت که مبرد HCFC-123 براي کاربردهاي کم فشار، مبرد HFC-134a براي کاربردهاي فشار متوسط و مبرد HCFC-22 براي کاربردهاي پر فشار به کار برده شده و مبردهاي مدرن 407C و 410A نيز به عنوان جايگزينهاي مطمئن HCGC-22 مورد استفاده قرار ميگيرند. تک تک اين مبرها در بزرگترين و مهمترين چالش پيش روي صنعت تهويه مطبوع و تبريد جهان نقش اساسي ايفا ميکنند؛ گذار و فاصله گرفتن از مبردهاي گروه CFC. جمع بندي از آنجا که مبردها به طور مستقيم و غيرمستقيم بر روي محيط زيست تاثير ميگذارند همواره پارامتر مهمي در تصميم گيري پروژههاي تهويه مطبوع و سرمايش هستند. اگرچه مبردها عامل تنها 3 تا 4 درصد تغييرات آب و هوايي زمين به طور مستقيم ميباشند اما چون سيستمهاي سرمايش مصرف کنندگان عمده انرژي هستند به طور مستقيم ميباشند اما چون سيستمهاي سرمايش مصرف کنندگان عمده انرژي هستند به طور غيرمسقتيم تاثير مهمي بر روي گرم شدن زمين دارند. استفاده از مبردي که تمام مسايل زيست محيطي را برآورده کند اما عملکرد و خصوصايت ترموديناميکي مناسب نداشته باشد باعث افزايش مصرف انرژي خواهد شد.
صنايع تبريد و تهويه مطبوع، از به وجود آمدن بحران تخريب لايهي ازن گرفته تا اثرات منفي مبردها بر روي گرم شدن هواي زمين، دچار چالشي اساسي شده و انتخاب مبردها يا فناوري سرمايشي مناسب براي آنان بسيار مشکلتر شده است.
انواع گازهاي مبرد کولر گازي
منبع : شرکت تهویه مهاجر